Təcili (zərf): Bu söz əsasən bir hərəkətin və ya hadisənin sürətli, gecikdirilməyə imkan verməyən, dərhal həyata keçirilməsini bildirən bir zərfdir. Lüğətlərdəki "tələsik, tez, dərhal, əlüstü, çapıq" kimi sinonimləri, mənasının müxtəlif kontekstlərdəki nüanslarını tam əhatə etmir. "Təcili"nin mənası, ifadə edildiyi cümlənin kontekstindən asılı olaraq, "tələsik"dən fərqlənə bilər. "Tələsik" hərəkətin ehtiyatsızlıq, düşüncəsizliyə əsaslanmasını ifadə edərkən, "təcili" bu mənanı qatmadan sadəcə sürət və dərhal tələb olunan hərəkəti önə çəkir.
Məsələn, "təcili yardım" ifadəsi hər hansı bir gecikmənin ağır nəticələrə səbəb ola biləcəyi bir vəziyyəti bildirir. Bu, sadəcə "tez yardım" deyil, həyati əhəmiyyət daşıyan bir tələsik hərəkətin vacibliyini vurğulayır. "Təcili çağırış" kimi ifadələr də eyni mənaya malikdir. Bu kontekstdə "təcili" sözü təhlükə və ya ciddi bir ehtiyacı nəzərdə tutur.
Digər tərəfdən, "təcili hazır oldu" cümləsindəki "təcili" sözü, bir hərəkətin planlaşdırılmamış sürətini ifadə edə bilər. Bu vəziyyətdə "tez" və ya "dərhal" sözləri ilə sinonim ola bilər, ancaq "tələsik" mənası hələ də tam əhatə olunmur. Məsələn, "Təcili yola düşdülər" cümləsindəki "təcili" gözlənilməz bir hadisə səbəbindən sürətli yola düşməni ifadə edir. Beləliklə, "təcili" sözü bir çox hallarda "tezlik"lə yanaşı, vacibliyi və təxirəsalınmazlığı da vurğulayır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "təcili"nin "təcil" sözündən törədiyini görərik. "Təcil" isə sürətləndirmə, sürətlənmə mənasını verir. Bu, sözün kökünün də mənasının sürət və təxirəsalınmazlıq olduğunu göstərir. Ona görə də "təcili"nin təkcə tezlik deyil, həm də vacib, təxirəsalınmaz bir hərəkət olduğunu vurğulamaq vacibdir. Fərqli cümlələrdə işlənməsində bu nüanslar diqqətə alınmalıdır.