Təhkiyə (ər. təhkiyə - nəql etmək, danışmaq) ədəbiyyatda bədii əsərin tərkib hissələrindən biri olub, hadisələrin, hərəkətlərin və ya işlərin ardıcıl və dolğun şəkildə nəql edilməsinə deyilir. Müəllif tərəfindən verilən məlumatlar, söhbət və ya dialoqdan fərqli olaraq, hekayənin əsas süjet xəttini, hadisələrin gedişatını, şəxslərin hərəkətlərini, ətraf mühitin vəziyyətini və s. obyektiv və ya subyektiv şəkildə təsvir edir. Təhkiyə, bədii təsvirlərdən və müəllif müdaxilələrindən istifadə edərək, oxucunun qarşısına canlı və inandırıcı bir mənzərə qoyur.
Təhkiyənin əsas funksiyası hadisələri ardıcıllıqla izah etmək, oxucuya hadisələrin gedişatı haqqında dolğun məlumat verməkdir. Bu proses ərzində müəllif müxtəlif bədii vasitələrdən, məsələn, metafora, təşbeh, epitet və s. istifadə edərək əsərin ifadəliliyinə, təsir gücünə nail olur. Təhkiyənin üslubu əsərin janrından, müəllif üslubundan və digər amillərdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, epik əsərlərdə təhkiyə geniş və ətraflı, lirik əsərlərdə isə daha qısa və emosional ola bilər.
Təhkiyəni digər bədii üsullardan fərqləndirən əsas cəhət onun obyektiv və ya subyektiv baxış bucağından hadisələri nəql etməsidir. Müəllif hadisələri öz gözü ilə gördüyü kimi (obyektiv təhkiyə) və ya öz şüurundan keçirərək (subyektiv təhkiyə) təsvir edə bilər. Subyektiv təhkiyədə müəllif öz fikirlərini, hisslərini və münasibətini hadıələrin təsvirinə qatır, beləliklə, oxucunun əsəri qəbul etməsinə təsir göstərir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Müəllif əsərdəki hadisələri maraqlı bir təhkiyə üslubunda təsvir edib.
- Əsərin əsas hissəsini gerçək hadisələr əsasında yazılmış təhkiyə təşkil edir.
- Uşaqlara nağılları canlı və maraqlı bir təhkiyə ilə danışmaq vacibdir.
- Romanın sonunda verilən təhkiyə əsərin əsas mövzusunu daha aydın şəkildə açıqlayır.