Təxir (ər. تأخير - taḫxir) sözü Azərbaycan dilində "yubanma, gecikmə, ləngimə" mənalarında işlənən bir isimdir. Ərəb mənşəli olan söz, fel olan "əxər" (أخر - 'axara) fiilindən törəmişdir və əsas mənası "geri qoymaq", "sonraya salmaq", "gecikdirmək" deməkdir. Bu mənadan irəli gələrək, "təxir" sözü, bir işin, hadisənin və ya prosesin vaxtından əvvəl baş verməməsi, gecikdirilməsi, ləngiməsi və ya yubanması kimi halları ifadə edir.
Təxir, sadəcə bir hadisənin vaxtında baş verməməsini deyil, həm də bu gecikmənin səbəb olduğu narahatçılıq, əsəbilik və ya problemləri əhatə edə bilər. Məsələn, "təxirin nəticələri ağır oldu" cümləsində, təxir nəticəsində yaranmış mənfi nəticələr vurğulanır. Həmçinin, təxir müəyyən bir müddət ərzində baş verən gecikməni ifadə edə bilər: "işdə bir həftəlik təxir baş verdi".
Sözün işlənmə üslubuna gəldikdə, "təxir" daha çox rəsmi və yazılı nitqdə, elmi və inzibati mətnlərdə işlənən bir sözdür. Gündəlik danışıq dilində isə daha çox "gecikmə", "yubanma", "ləngimə" kimi sinonimləri üstünlük təşkil edir. Lakin, məsələn, "məhkəmənin təxirə salınması" kimi ifadələrdə "təxir" sözünün işlənməsi daha uyğun və dəqiqdir, çünki burada qəsdən bir gecikmə və ya yubanma prosesi ifadə olunur.
Verilən nümunə cümləsi ("Məktub sahibi gəldi idarəyə və ruznamənin təxirindən başladı giley eləməyə") də təxirin bir işin gecikməsini, bu gecikmədən doğan narazılığı göstərir. Burada "ruznamənin təxiri" ruznamənin vaxtında hazırlanmaması və ya təqdim olunmaması, bu səbəbdən də məktub sahibinin narazılığına səbəb olması mənasını verir.