izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Təpilmək1 sözünün Azərbaycan dilindəki əsas mənası "bellənmək, şişmək, şişkin hala düşmək"dir. Lüğətlərdə sadəcə "bellənmək" kimi qeyd olunmasına baxmayaraq, mənanın daha geniş və dəqiq izahı lazımdır. "Təpilmək" daha çox fiziki bir şişkinliyi, xüsusilə də daxili orqanlarda və ya bədənin müəyyən hissələrində meydana gələn şişkinliyi ifadə edir. Bu şişkinlik qısa müddətli və ya uzun müddətli ola bilər və müxtəlif səbəblərdən yaranır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "təp-" kökünün "dəyərək şişirtmək" mənasını daşıdığını görərik. "İlmək" isə əlavə olaraq "olmaq", "düşmək" kimi mənaları əks etdirir. Beləliklə, "təpilmək" sözü bir şeyin (məsələn, bədənin bir hissəsinin) bir təsirə məruz qalaraq şişməsini, bellənməsini ifadə edir. "Bellənmək" isə daha ümumi bir termin olub, hər hansı bir şeyin həcmində artım deməkdir. "Təpilmək" isə daha çox bu artımın səbəbinin bir xarici təsir olduğunu vurğulayır.

Misal üçün, "Ayağı təpilmişdi" cümləsində ayağın şişməsinin travma nəticəsində baş verdiyi aydın olur. "Qarın təpilmişdi" cümləsində isə qarın boşluğunda mayenin toplanması, qaz yığılması və ya digər bir daxili səbəbdən yaranan şişkinlik nəzərdə tutulur. "Meyvə təpilmişdi" cümləsində isə meyvənin həddindən artıq su qəbul etməsi və ya xəstələnərək şişməsi başa düşülür. Burada "təpilmək" feli "bellənmək"dən fərqli olaraq daha spesifik bir şişkinliyi ifadə etməklə yanaşı, bu şişkinliyin səbəbinin bir xarici amil və ya daxili proseslə əlaqəli olduğunu qeyd edir.

Yekun olaraq, "təpilmək1" sözü "bellənmək"dən daha spesifik olaraq bir xarici təsir və ya daxili proses nəticəsində yaranan şişkinliyi, xüsusilə də bədənin müəyyən hissələrindəki və ya daxili orqanlardakı şişkinliyi ifadə edir. Sözün mənasının daha geniş şəkildə izahı onun müxtəlif kontekstlərdə daha dəqiq başa düşülməsinə kömək edəcəkdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz