Təzminat (ərəb. “təzmin” sözündən törəmişdir) – hüquqi və ya beynəlxalq hüquq əsasında bir tərəfin digər tərəfə vurduğu zərərin ödənilməsi üçün ödədiyi pul və ya mal-mülk məbləği. Təzminat, əsasən, bir zərərin mövcudluğunu və bu zərərin hansı tərəf tərəfindən törədildiyini təsdiq edən qanuni əsas üzərində verilir. Bu zərər maddi (məsələn, əmlakın məhv edilməsi, gəlirin itməsi) və ya mənəvi (məsələn, şərəf və ləyaqətin alçaldılması, əsəb sarsıntısı) xarakterli ola bilər.
Tarixi kontekstə nəzər salsaq, təzminat termini, xüsusilə, müharibə və münaqişələr nəticəsində qalib dövlətin məğlub dövlətdən aldığı ödənişləri ifadə etmək üçün daha çox işlənilir. Bu ödənişlər həm müharibənin törətdiyi maddi zərərləri (məsələn, infrastrukturun dağıdılması, iqtisadi itkilər), həm də mənəvi zərərləri (məsələn, insan itkiləri, əhalinin əziyyətləri) əhatə edə bilər. Bu mənada "kontribusiya" termini ilə sinonim kimi istifadə olunur. Ancaq "kontribusiya" daha çox işğal altındakı ərazidən alınan zorakı vergiləri ifadə edir.
Müasir hüquqda isə təzminat anlayışı daha geniş mənada işlənir və müxtəlif hüquqi sahələrdə (məsələn, mülki hüquq, cinayət hüququ, beynəlxalq hüquq) tətbiq olunur. Məsələn, mülki hüquqda bir şəxsin digər bir şəxsə vurduğu maddi və ya mənəvi zərərin ödənilməsi üçün məhkəmə tərəfindən müəyyən edilən pul məbləği təzminat kimi təyin olunur. Cinayət hüququnda isə məhkum edilən şəxsin dövlətə və ya zərərçəkmiş şəxsə ödəməli olduğu pul məbləği də təzminat hesab olunur.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Müharibədən sonra məğlub dövlət qalib dövlətə böyük təzminat ödəməli oldu.
- Şirkət müştəriyə verdiyi zərər üçün təzminat ödəməyə məcbur oldu.
- Məhkəmə qərarı ilə müttəhim zərərçəkmişə mənəvi təzminat verməli oldu.
- İşğalçı qoşunlar əhalidən ağır təzminatlar aldı.