izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tüstülü sifəti, əsasən tüstü ilə əlaqədar iki əsas mənada işlənir: Birincisi, tüstünün mənbəyini və ya tüstünün çıxdığı yeri bildirir. Bu mənada "tüstülü" sözü həmin obyektin tüstü istehsal etmə xüsusiyyətini vurğulayır. Məsələn, "tüstülü ocaq" ifadəsi ocağın tüstü çıxardığını, yəni yanma prosesinin davam etdiyini göstərir. Bu mənada "dumanlı", "qazlı" kimi sifətlərlə sinonim ola bilər, lakin "tüstülü" xüsusi olaraq yanma prosesindən yaranan tüstünü ifadə edir.

İkinci mənada isə "tüstülü" sözü tüstünün ətraf mühitə yayılmasını, bir yerin və ya əşyanın tüstü ilə dolmasını ifadə edir. Bu zaman tüstünün sıxlığına və miqdarına da diqqət çəkilir. "Tüstülü otaq", "tüstülü hava", "tüstülü səma" kimi ifadələr bu mənaya misaldır. Bu mənada "tüstü basmış", "tüstü qaplamış", "tüstü ilə dolu" ifadələri ilə sinonim sayıla bilər, lakin "tüstülü" daha qısa və daha ümumi bir ifadədir. Tüstünün keyfiyyətini (məsələn, qara, ağ, qalın, nazik) əlavə sifətlərlə dəqiqləşdirmək olar: "qalın tüstülü hava", "qara tüstülü ocaq" və s. Bundan əlavə, "tüstülü" sözü metaforik mənada da işlənə bilər, məsələn, qaranlıq, qarışıq vəziyyəti ifadə etmək üçün: "tüstülü düşüncələr", lakin bu istifadə daha az yaygındır.

Sözün etimologiyasına gəldikdə isə, "tüstü" kökünə "-lü" sifət şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmişdir. "-lü" şəkilçisi maliklik, mənşə, keyfiyyət bildirir və bu halda da tüstünün varlığına və ya tüstünün keyfiyyətinə işarə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz