Unlu sifəti, əsasən, bir şeyin üstünün una batmış və ya unla örtülmüş olduğunu bildirir. Lüğətlərdəki "üstünə un səpilmiş (tökülmüş); una batmış" ifadələri bu əsas mənanı əks etdirir, lakin daha geniş və dəqiq bir izah tələb edir.
Unlu sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilər. Məsələn, "unlu çörək" deyərkən, çörəyin üzərində nazik bir un təbəqəsinin olması nəzərdə tutulur. "Unlu əllər" ifadəsi isə əllərin una batmış, unla çoxca örtülmüş olduğunu, hətta una qarışmış olduğunu göstərir. "Unlu xəmir" ifadəsində isə unun xəmirin əsas tərkib hissəsi olduğu, onun unla qarışdırılmış və unlu bir kütlə olduğu aydın olur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "un" kökünə "-lu" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəldiyini görərik. "-lu" şəkilçisi, bir şeyin malik olduğu xüsusiyyəti bildirir. Beləliklə, "unlu" sözü, "un" malik olan, una sahib olan deməkdir. Bu da sözün mənasını daha da dəqiqləşdirir.
Unlu sözünün cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- Masanın üstündə unlu bir qab dayanmışdı.
- Unlu əlləri ilə tortu bəzəməyə başladı.
- Unlu xəmiri yoğurmaq çox zəhmətli işdir.
- Unlu çörək qoxusu bütün mətbəxi bürümüşdü.
- Uşaqların əlləri unlu, üzləri isə un tozu ilə örtülü idi.
Göründüyü kimi, "unlu" sözü, bir şeyin unla əlaqəsinin dərəcəsini və xarakterini dəqiq şəkildə ifadə etməyə imkan verir. Bu kontekstə bağlılıq, sözün mənasının daha geniş və incə şəkildə anlaşılmasına kömək edir.