izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uşaq (is.): 1. Cinsiyyətindən asılı olmayaraq, yetkinlik yaşına çatmamış şəxs; azyaşlı, körpə, balaca. "Uşaqlar üçün kitab" ifadəsi uşaqlar üçün nəzərdə tutulmuş ədəbiyyatı, "uşaqların tərbiyəsi" ifadəsi isə onların tərbiyə olunması prosesini bildirir. Bu mənada "uşaq" sözü həm bioloji, həm də sosial bir kateqoriyanı əhatə edir, yəni fiziki yetkinliyin olmaması ilə yanaşı, həm də sosial baxımdan qorunmaya, qayğıya və təhsilə ehtiyacı olan bir varlığı ifadə edir. Həmçinin, "uşaq" sözü, şifahi nitqdə, müraciət formasında da istifadə oluna bilər, bu halda hörmət və ya incimə kimi hissləri bildirə bilər (məsələn, "Uşaq, sən nə edirsən?").

2. (məcazi mənada) Təcrübəsiz, sadəlövh, ağılsız şəxs. Məsələn, "O, uşaq kimi sadəlövhdür" cümləsində "uşaq" sözü yetkinlik yaşına çatmış, lakin təcrübəsiz və naiv bir insanı ifadə edir. Bu istifadədə, "uşaq" sözünün əsas mənasından uzaqlaşaraq, onun xarakter xüsusiyyətlərinə vurğu edilir. Bu məcazi məna kontekstdən asılı olaraq, həm müsbət, həm də mənfi konotasiyaya malik ola bilər.

3. (etimoloji məlumat): Türkcə köklüdür. "Uşaq" sözünün mənşəyi haqqında müxtəlif fərziyyələr mövcuddur, lakin əsasən “uşamaq” felindən törəmə olduğu qəbul edilir. “Uşamaq” kiçilmək, balacalamaq, inkişaf etmək mənasını verir. Bu mənada, “uşaq” sözü artım və inkişaf prosesini özündə əks etdirir.

4. Şeir nümunəsində ("– Şerə başlarkən uşaqdım, dostlar!") istifadə olunan "uşaq" sözü xatirələrin, keçmişin ifadəsidir. Şair özünün gənclik illərinə, təcrübəsizliyə və ya şeirə yeni başlama mərhələsinə işarə edir. Bu istifadədə "uşaq" sözü xronoloji yaşdan daha çox, bir mərhələni, bir vəziyyəti təmsil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz