izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Üfunətlənmə "Üfunətlənmək" felindən törəmiş isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "üfunətlənmək"dən törəmiş kimi göstərilsə də, mənası daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilməlidir. Üfunətlənmə, əsasən, üzvi maddələrin bakteriyalar və ya göbələklərin təsiri altında çürümə, parçalanma və dağılma prosesini ifadə edir. Bu proses nəticəsində maddənin kimyəvi tərkibi dəyişir, qoxusu pisləşir, rəngi və toxuması pozulur.

Üfunətlənmənin baş verməsi üçün münasib şərait lazımdır. Bu şəraitə müəyyən temperatur, rütubət səviyyəsi və oksigen miqdarı daxildir. Üfunətlənmə prosesi yalnız bitki və heyvan mənşəli maddələrdə deyil, həmçinin bəzi sintetik materiallarda da baş verə bilər, lakin bu halda daha yavaş və fərqli mexanizmlərlə baş verir.

Məsələn, "meyvələrin üfunətlənməsi" deyəndə meyvələrin çürüməsini, "ağacın üfunətlənməsi" deyəndə isə ağac gövdəsinin daxili hissəsinin çürüməsini nəzərdə tuturuq. Üfunətlənmə prosesi bəzən istənilməyən bir hadisə kimi qarşılanır (məsələn, qida məhsullarının korlanması), bəzən isə təbii bir proses kimi qəbul edilir (məsələn, meşədə yarpaqların çürüməsi, torpağın gübrələnməsi).

Üfunətlənmə sözü ədəbiyyatda, elmdə və gündəlik həyatda geniş istifadə olunur. "Üfunətlənməyə uğramış", "sürətli üfunətlənmə", "üzvi maddələrin üfunətlənməsi" kimi ifadələr prosesin intensivliyini, səbəbini və ya nəticələrini daha aydın göstərmək üçün işlədilir. Etimalogiyasına gəldikdə isə, kökü ərəbcə "ufun" (çürümə) sözündəndir.

Qısacası, üfunətlənmə sözü sadəcə "üfunətlənmək" felinin isim forması deyil, dəqiq elmi tərifi olan və geniş kontekstlərdə istifadə olunan mürəkkəb bir termindir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz