Ürəyisıxıntı (sif.) İncimiş, küsmüş, küskün, qəlbiqırıq, ürəyi bir şeydən sınmış vəziyyətdə olmaq. Bu söz, "ürək" və "sıxıntı" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır. "Ürək" sözü burada emosional vəziyyəti, daxili hissləri ifadə edir, "sıxıntı" isə bu hisslərin mənfi, xoşagəlməz xarakterini vurğulayır. Beləliklə, "ürəyisıxıntı" sadəcə inciməkdən daha geniş bir məna kəsb edərək, daxili bir boşluq, ümidsizlik, kədər və ya məyusluq hisslərini də əhatə edir.
Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əldə edə bilər. Məsələn, "Dostunun xəyanətinə görə ürəyisıxıntı içində idi" cümləsində ürəyisıxıntı xəyanət nəticəsində yaranan dərin bir kədər və inamsızlığı ifadə edir. Başqa bir nümunədə isə, "İmtahan nəticələrini görəndən sonra ürəyisıxıntı hissi keçirdi" cümləsində isə ürəyisıxıntı daha çox məyusluq və ümidsizlik hissi ilə bağlıdır. Söz, həm də uzun müddət davam edən bir mənfi emosional vəziyyəti ifadə edə bilər: "Uzun sürən xəstəliyindən sonra ürəyisıxıntı içində yaşayırdı".
Etimoloji baxımdan, "sıxıntı" sözü "sıxmaq" felindən törəmişdir və bir şeyin daxili təzyiqə, məyusluğa, ağır bir hissə bürünməsinə işarə edir. "Ürəyisıxıntı"nın sinonimləri arasında "qəmginlik", "kədər", "məyusluq", "qüssə", "dərd" kimi sözlər göstərilə bilər, lakin hər biri bir-birindən incəliklərlə fərqlənir. "Ürəyisıxıntı" daha çox özəl bir mənfi emosional vəziyyəti, daxili bir ağırlığı ifadə edir.
"Ürəyisıxıntı" sözü əsasən məcazlı mənada işlədilir və ədəbi üslubda daha tez-tez rast gəlinir. Söhbət dilində daha çox sadə sinonimləri (məsələn, "incimişəm", "küsmüşəm") istifadə olunur. Lakin, "ürəyisıxıntı" sözü emosional vəziyyəti daha dəqiq və ifadəli şəkildə təsvir etmək üçün daha zəngin bir leksik vasitə təklif edir.