izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Üşşaq (ər. “aşiq” sözünün cəmi) – Aşiqlər, sevən-sevilənlər. Kollektiv mənada işlənir və bir çox aşiqi, bir çox sevən insanı ifadə edir. Lüğətlərdə çox zaman “aşiqlər” kimi tərcümə olunsa da, sadəcə “aşiqlər” sözündən daha geniş və poetik bir ifadədir. “Üşşaq” sözü, tək-tək aşiqlərin deyil, ümumi olaraq aşiq kütləsini, aşiq qrupunu, bəlkə də bir məhəbbət hadisəsində iştirak edən bütün sevən insanları təmsil edir.

Etimologiyası: Sözün kökü ərəb dilindəki "aşiq" (عاشق) sözündəndir. "Aşiq" "sevən", "aşık olan", "sevgilisi olan" mənasını verir. "Üşşaq" isə bu sözün cəm formasıdır. Ərəb dilinin qrammatik quruluşuna görə, cəm şəkilçisi sözün əsas hissəsinə əlavə olunaraq yeni bir söz yaradır. Bu mənada "üşşaq" sözü sadəcə "aşiqlər"in çoxluq halını deyil, daha poetik və ümumiləşdirilmiş bir məna daşıyır.

İstifadə nümunələri: Füzuli'nin misralarında olduğu kimi, "üşşaq" sözü adətən lirik əsərlərdə, xüsusilə də məhəbbət şeirlərində işlənir. Bu, sözün poetik yükünü və ifadə gücünü vurğulayır. Mətndə verilən nümunələrdə "üşşaq" aşiqlərin ümumi hisslərini, taleyini, arzularını ifadə etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "Üşşaq yardan nəzəri-mərhəmət dilər" misrasında "üşşaq" bütün aşiqlərin Allahdan rəhmət və mərhəmət diləməsini ifadə edir.

Müasir istifadəsi: Müasir Azərbaycan ədəbiyyatında "üşşaq" sözü nadir hallarda işlənsə də, klassik ədəbiyyatda geniş yayılmış və özünəməxsus poetik təsirə malik bir sözdür. Onun istifadəsi, əsərin üslubuna xüsusi bir zənginlik və dərinlik qatır. Ədəbiyyat tarixi baxımından "üşşaq" sözünün təhlili, Azərbaycan dilinin zəngin leksikası haqqında daha geniş məlumat verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz