Vena [lat. vena] - anatomiyada ürəyə qan daşıyan qan damarıdır. Bu terminin latın mənşəli olduğunu qeyd etmək vacibdir. Latınca vena sözü "damar", daha dəqiq desək, "qan damarı" mənasını verir. Müasir tibb terminologiyasında isə vena termini spesifik olaraq ürəyə qanı aparan damarları ifadə edir.
Vena sistemi bədəndəki qan dövranının vacib bir hissəsidir. Arteriyaların ürəkdən bədənə oksigenlə zəngin qan daşımasının əksinə, venalar oksigeni az, karbon qazı ilə zəngin qanı ürəyə qaytarırlar. Bu qan daha sonra ağciyərlərdə oksigenlə zənginləşdirilərək yenidən bədənə ötürülür.
Venaların quruluşu arteriyalardan fərqlənir. Diametri arteriyalardan daha geniş, divarları isə daha nazik və elastikdir. Venaların daxili səthində qanın ürəyə doğru hərəkətini təmin edən qapaqcıqlar mövcuddur. Bu qapaqcıqlar qanın geriyə axmasına mane olurlar, xüsusilə də yerüstü yerləşən venalarda əhəmiyyətli rol oynayırlar.
Venaların insan orqanizmindəki funksiyası yalnız qanı ürəyə daşımaqla məhdudlaşmır. Onlar həmçinin bədənin müxtəlif hissələrindən metabolik tullantıların və digər zərərli maddələrin aradan qaldırılmasında da iştirak edirlər. Venaların vəziyyəti bir çox xəstəliklərin diaqnozu üçün mühüm göstəricidir. Məsələn, varikoz genişlənməsi kimi venaların xəstəlikləri venaların divarlarının zəifləməsi və qapaqcıqların işinin pozulması ilə bağlıdır.
Cümlədə nümunələr:
- Həkim xəstənin venasından qan götürdü.
- Varikoz genişlənməsi əsasən ayaq venalarında müşahidə olunur.
- Qan dövranı sistemində arteriyalar və venalar vacib rol oynayırlar.
- İnfüziya dərmanlar venaya vurulur.