Məlalət sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "məlal" sözünün sinonimi kimi izah olunur. Lakin, "məlal" daha geniş məna kəsb edərkən, "məlalət" daha çox poetik və ya yüksək üslublu mətnlərdə, əsasən də kədər, qəm-qüssə, həsrət hisslərinin daha da gücləndirilmiş, ifadəli şəkildə təsvirinə xidmət edir. Belə ki, "məlal" ümumi kədər və ya narahatçılığı ifadə edərsə, "məlalət" bu hisslərin daha dərin, uzun sürən və əzab verici olduğunu vurğulayır. "Məlal" adi bir kədər halını ifadə edərkən, "məlalət" dərin bir fəryad, çəkə bilməmək hissini əks etdirir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "məlal" Farsca mənşəli olub, "kədər, qəm, narahatçılıq" mənalarını verir. "-ət" əlavəsi isə sözün mənasını gücləndirir, daha çox vurğulayır. Bu baxımdan, "məlalət" "məlal"ın artırılmış, poetik təsiri daha yüksək olan formasıdır. "Məlal" adi danışıq dilində istifadə olunursa, "məlalət" əsasən ədəbi dilə, xüsusən də şeirə xasdır.
Misal olaraq, Məhəmməd Füzuli Vaqifin şeirindən gətirilən misralarda ("Sənin həsrətini vilayət çəkər; Qəmzən yayı dəyər, məlalət çəkər.") "məlalət" sözü sevgilidən ayrılığın yaratdığı dərin, qəlb parçalayıcılıq hisslərini ifadə etmək üçün işlənib. Bu hisslər sadəcə kədər deyil, daha çox "həsrət", "əzab", "qəm-qüssə"nin ifadəli, şiddətli forması kimi təsvir olunur. "Məlal" yerinə "məlalət" istifadəsi şeirin ifadəçiliyini və təsir gücünü artırır.
Qısaca desək, "məlalət" sözü "məlal" sözünün sinonimi olmasına baxmayaraq, onun daha yüksək üslublu, poetik və ifadəli bir variantıdır. Bu söz dərin, uzun sürən və əzab verici kədər, həsrət və qəm-qüssə hisslərini daha aydın və təsirli şəkildə ifadə etmək üçün istifadə olunur.