Naz (fars. نَز) sözü Azərbaycan dilində özünü bəyəndirmək, istətmək, diqqət çəkmək məqsədilə edilən süni, saxta, bəzən isə təbii hərəkət, davranış və ya ifadəni bildirir. Lüğətlərdəki "şivə, işvə, qəmzə" kimi təriflər nazın bir çox təzahürlərini əhatə etsə də, onun mənasını tam olaraq ifadə etmir. Naz sadəcə bir mimikadan, əsərdən, səsdən ibarət deyil; o, həmçinin intonasiya, duruş, bədən dili elementlərini də özündə birləşdirə bilər.
Nazın əsas mahiyyəti özünü göstərmək, başqalarının diqqətini cəlb etmək istəyindən qaynaqlanır. Bu istək açıq və ya gizli formada ola bilər. Açıq formada naz, məsələn, aşkarda edilən şirin sözlər, əl hərəkətləri və ya incik bir duruşla özünü göstərə bilər. Gizli formada isə, naz səs tonunun dəyişməsi, nəzakətsiz görünən bir susqunluq, və ya qəmzəli bir baxışla ifadə oluna bilər. Bu baxımdan, nazın ifadə formaları olduqca müxtəlif və kontekstdən asılıdır.
Nazın farsca kökünün "naz" (نَز) olması onun əsasən qadınlarda və gənclərdə daha çox görünməsi ilə əlaqədardır. Lakin bu, kişilərdə nazın olmadığı mənasına gəlmir; kişilərdə naz daha sərt, daha gizli və əksinə daha açıq şəkildə özünü göstərə bilir.
Cümlədə istifadəsi: "O, öz nazını çox yaxşı bilirdi." (burada naz bacarıq mənasında işlənir), "Qız naz edərək onu razı salmağa çalışdı.", "Onun sözlərində gizli bir naz vardı.", "Nazlı hərəkətləri hər kəsi əsəbiləşdirdi". Bu nümunələr nazın müxtəlif mənalarını və ifadə vasitələrini göstərir.
Yekun olaraq, naz mürəkkəb bir psixoloji və sosioloji hadisədir və onu sadəcə "şivə, işvə, qəmzə" kimi sadə ifadələrlə izah etmək qeyri-kafidir. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir və daha dərin tədqiqatı tələb edir.