izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şətəllik sözü Azərbaycan dilində əsasən "cığallıq", yəni qıvrım, əyri-üyrü, dolaşıq olmaq mənasında işlənir. Lakin bu tərif tam olaraq sözün bütün məna çalarlarını əhatə etmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün deyə bilərik ki, şətəllik həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər.

Fiziki mənada şətəllik, bir obyektin, yolun və ya əşyanın qıvrım, əyri-üyrü, dolaşıq, dəqiq bir xəttə əməl etmədən düzensiz, qarışıq bir şəkildə uzanmasını bildirir. Məsələn, "ağacın budaqları şətəllik yaradırdı" və ya "yolun şətəllikləri səfəri çətinləşdirirdi" cümlələrində şətəllik fiziki bir xüsusiyyəti ifadə edir.

Məcazi mənada isə şətəllik mürəkkəb, qarışıq, anlaşılmaz, dolaşıq və ya çaşdırıcı bir vəziyyəti, hadisəni və ya prosesi ifadə edir. Bu mənada şətəllik, məntiqi ardıcıllığın pozulması, qarışıq fikirlər, anlaşılmaz sözlər və ya qeyri-müəyyənlik ilə əlaqələndirilə bilər. Məsələn, "işlərin şətəllik içində olması" və ya "planların şətəlliklə nəticələnməsi" ifadələrində şətəllik bir vəziyyətin qarışıqlığını, düzgün planlaşdırılmamasını və nəticədə mənfi sonucların yaranmasını bildirir.

"Şətəllik eləmək" ifadəsi isə məcazi mənada işlənir və adətən qarışıqlıq yaradan, işləri dolaşdıran, anlaşılmazlığa səbəb olan hərəkətləri və davranışları ifadə edir. Bu, bilərəkdən və ya bilmədən edilməsi mümkündür.

Etimalogiyasına gəldikdə isə, "şətəllik" sözünün kökü dəqiq bilinməsə də, türkiyə dilləri ailəsindən olan digər dillərdə oxşar mənalı sözlərin olması ehtimal edilir. Daha ətraflı araşdırma bu sözün mənşəyini aydınlaşdıra bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz