Tarakan (rus. таракан) sözü Azərbaycan dilinə rus dilindən keçmişdir. Əsasən mətbəxdə yaşayan və tez-tez rast gəlinən bir növ böcək olan mətbəxböcəyini, yaxud mətbəxqurdunu ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "mətbəxböcəyi" və "mətbəxqurdu" kimi tərcümələri görsənsə də, bu termin daha geniş bir mənanı əhatə edir.
Terminoloji cəhətdən baxdıqda, "tarakan" sözü spesifik olaraq Blattodea dəstəsinə aid olan böcəkləri, ümumiyyətlə, evlərdə yaşayan və həşəratlarla qidalanan növləri ifadə edir. Bu dəstənin çoxlu sayda növü mövcuddur və hamısı "tarakan" adı ilə adlandırılsa da, onların morfoloji və bioloji xüsusiyyətləri fərqlənə bilər. Ona görə də "mətbəxböcəyi" və "mətbəxqurdu" terminləri daha çox ümumi, "tarakan" isə daha spesifik bir ifadədir.
Cümlə içərisində istifadəsi: "Mən mətbəxdə bir tarakan gördüm." burada "tarakan" konkret bir mətbəxböcəyini ifadə edir. "Evdə tarakan problemi var." ifadəsində isə "tarakan" bu böcəklərin mövcudluğunu və yayılmasını ümumiləşdirir. Yəni "tarakan" sözü həm konkret, həm də abstrakt mənada işlənə bilər.
Qeyd etmək lazımdır ki, "tarakan" sözü əksər hallarda mənfi konnotasiya daşıyır. Çünki bu böcəklər xoşagəlməz hesab olunur və müxtəlif xəstəliklərin yayılmasına səbəb ola bilər.