izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Vecsiz sifəti, Azərbaycan dilində geniş məna çalarına malik olub, əsasən bir şeyin lazımsız, gərəksiz, faydasız və ya dəyərsiz olduğunu ifadə edir. Lüğətlərdəki “lazımsız, gərəksiz, yararsız, karsız, yaramaz, dəyərsiz, xeyirsiz, işəgəlməz, bikara” kimi sinonimləri də onun məna çalarlarının müxtəlifliyini göstərir. Ancaq sadəcə “faydasızlıq” anlayışından daha geniş bir məna kəsb edir.

“Vecsiz” sözünün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin “vec” kökündən törəyə bilər. “Vec” sözü bir sıra türk dillərində “məna, əhəmiyyət, qüvvət, qüdrət” kimi mənalarda işlənir. Beləliklə, “vecsiz” “mənasız”, “əhəmiyyətsiz”, “qüvvətsiz”, “dəyərsiz” kimi mənaları ehtiva edir. Bu etimoloji təhlil, sözün mənasının sadəcə “faydasızlıq”dan daha geniş olduğunu bir daha təsdiq edir.

“Vecsiz” sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, “vecsiz sözlər” deyəndə, mənasız, boş, əhəmiyyətsiz sözlər nəzərdə tutulur. “Vecsiz iş” deyəndə isə, faydasız, boşuna görülən, heç bir nəticə verməyən iş başa düşülür. “Vecsiz adam” deyəndə isə, yararsız, əməksevər olmayan, heç bir işə yaramayan insan nəzərdə tutulur. Həmçinin, “vecsiz qoza” ifadəsi misal olaraq verilib. Bu ifadədə, mənasız, məhsul verməyən, boş qoza nəzərdə tutulur. Bu nümunələr göstərir ki, “vecsiz” sözü həm maddi, həm də mənəvi obyektlərə tətbiq oluna bilər.

Ümumiyyətlə, “vecsiz” sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında bir şeyin faydasızlığı, əhəmiyyətsizliyi və ya dəyərsizliyi yatar. Ona görə də, bu sözü istifadə edərkən, nəzərdə tutulan mənanın dəqiq ifadə olunmasına diqqət yetirilməlidir. Sinonimlərin seçimi də mənanın daha dəqiq çatdırılmasına kömək edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz